Podczas wojny polsko – szwedzkiej (1600 – 1611), po zdobyciu Parnawy (2 marca 1609) zostawiwszy 200 żołnierzy załogi, hetman wielki litewski Jan Karol Chodkiewicz ruszył na zagrożoną przez Fryderyka Joachima Mansfelda, Rygę. Po drodze zauważył możliwość zniszczenia bazującej w porcie Salis eskadry szwedzkiej, która blokowała Rygę od strony morza. Szwedzi nie czuli się zagrożeni, dlatego ich straż w używanym w charakterze dodatkowej bazy porcie, łatwo dała się zaskoczyć. Zaskoczenie było jedyną szansą na zwycięstwo, w otwartej bitwie słabe siły polskie na morzu nie miałyby szans wobec przewagi przeciwnika.
Zdobyte w Parnawie dwa statki obsadzono piechotą i uzbrojono w działa sprowadzone z parnawskiego zamku. Do kierowania ruchem statków Chodkiewicz zaciągnął kilku marynarzy, głównie inflanckich. Tak zaimprowizowana eskadra wzmocniona została dodatkowo przez parę naprędce uzbrojonych statków handlowych (prawdopodobnie pięć), zakupionych od Anglików i Holendrów, również obsadzonych piechotą oraz parę łodzi i batów, niektóre wypełnione prochem, smołą i innymi materiałami łatwopalnymi. W nocy z 23 na 24 marca 1609r., flota Chodkiewicza niespodziewanie zaatakowała flotę szwedzką. Wynajęci Inflantczycy, wykorzystując wiatr wiejący w kierunku lądu, wprowadzili do portu kilka branderów (najprawdopodobniej 4 i było to pierwsze użycie branderów na Bałtyku w czasach nowożytnych), podpalili je i pchnęli w stronę stojących w szyku zakotwiczonych okrętów szwedzkich.
Wśród zaskoczonych okrętów szwedzkich powstał popłoch, załogi odcinały liny kotwiczne i próbowały ratować się ucieczką. Mimo to, dwa okręty szwedzkie spaliły się i wkrótce zatonęły. Wycofujące się z portu jednostki szwedzkie dostały się pod ogień oczekujących na redzie okrętów polskich. Zaskoczona niespodziewanym atakiem eskadra szwedzka nawet nie spróbowała podjąć walki artyleryjskiej, czym prędzej uciekła na wody Zatoki Ryskiej. Jednostki polskie, wolniejsze od okrętów szwedzkich, nie podjęły pościgu. Cały port miasta Salis wraz z zapasami broni, amunicji i żywności dostał się w ręce Litwinów. Zdobycie Parnawy i przepędzenie eskadry szwedzkiej z Salis wywarło bezpośredni wpływ na dalszy przebieg działań wojennych i przyczyniło się do powstrzymania naporu wojsk szwedzkich na Rygę.
410 rocznica bitwy pod Salis
Odpowiedz